บันทึกท่องเที่ยวถ่ายภาพที่พม่าโดย. นคเรศ ธีระคำศรี

ท่องเที่ยวถ่ายภาพ -พม่าไปไวมาไว

เรื่องและภาพ นคเรศ ธีระคำศรี 

ผมมีงานที่จะได้ เดินทางไปพม่าโดยมีเวลารวมเบ็ดเสร็จไม่เกินห้าวัน ผมเตรียมการ คิดที่

จะเซ็ท อุปกรณ์ ที่จะถ่ายภาพ ให้คล่องตัวต่อการ ทำงานที่สุด และให้ผลเลิศ  โดยใช้กล้องสอง ตัวในการทำงานเพื่อความคล่องตัวสูงสุด ไม่ต้องเสียเวลา พะวงในการถอดเปลี่ยนเลนส์ คือ ใช้ นิคอน ดี 600 และนิคอน ดี 700 วางแผนไว้คราวๆ ว่า ติดเลนส์ เลนส์ซูมไว้สองช่วงคือ 16-35 มม.และ 28-300มมเป็นเลนส์ VR.ที่ช่วยในเรื่องของความสั่นไหวและมีองศาการรับภาพ. ซึ่งครอบคลุมพื้นที่การทำงาน ในทุกช่วงระยะ ตั้งแต่ ภาพมุมกว้างมาก ไปจนถึงระยะซูมเข้ามาใกล้ๆ  300 มม. มีไฟแฟลช หนึ่งตัว ขาตั้ง ขนาดกลาง อีกหนึ่ง แพ็คของเสร็จลองยกดู ก็พอไหว ไม่หนักมาก

พม่า เป็นครั้งแรก ของผม ทั้งที่ เขมร ลาว หรือเวียตนาม ผมไปเยือนอยู่หลายหน ส่วนพม่า ผมเคยไปแค่เชียงตุง เมื่อหลายปีก่อน ตอนนั้นนั่งรถไปทาง ท่าขี้เหล็ก ไปกับพระโพธิ์ทอง นักเดินทางรุ่นก่อนๆจะรู้จักท่านดี ครับ มาพม่าครั้งนี้ บินมาย่างกุ้ง ใกล้กันมาก บินชั่วโมงเศษๆ ก็ถึงแล้ว ระหว่างทางผมก็ได้ถ่ายภาพทางอากาศของพื้นที่ สวยๆผ่านช่องหน้าต่าง ได้หลายเฟรม ใช้เลนส์ซูม คร๊อปภาพ ที่เห็น คอยระวัง เรื่องของเงาสะท้อนของกระจกที่เราถ่ายภาพผ่านออกไปให้ดี มันจะมีมุม องศา หนึ่งครับ ที่เราสามารถ ถ่ายภาพผ่านไปได้ โดยไม่มี เงาสะท้อนต้องลองเบี่ยงๆดูสนามบินย่างกุ้ง ดูดีมากกว่าดอนเมืองของเราเสียอีก 

เจ้าหน้าที่ก็ดูกุลี กุจอ หน้าตาดูเป็นมิตรเร่งรีบทำงานให้เร ด้วยความเต็มใจแถมสะดวกสบาย ไม่ต้องใช้วีซ่าใช้หนังสือเดินทางเล่มเดียวก็เดินทางผ่านได้เลย

ย่างกุ้งมีแหล่งท่องเที่ยว ถ่ายภาพที่น่าสนใจอยู่หลายแหล่ง ไม่แพ้เมืองอื่นๆครับ แต่หัวใจของเมือง ก็ปฎิเสธไม่ได้ครับ ว่าต้องเป็นที่ มหาเจดีย์ ชเวดากอง ถ้าเป็นบ้านเรา ก็วัดพระแก้ว ถ้าไปเนปาล ก็วัดโพธินาถ อะไรทำนองนี้หละครับ ทุกๆเมือง จะมีจุดศูนย์กลาง ไม่ว่าจะเป็นประเทศในแถบยุโรปก็ตาม 

โรงแรม ที่ผมพัก ไม่ไกลจาก เจดีย์ ชเวดากองเท่าไหร่ ผมได้อาศัยในยามเช้าตรู่ขึ้นมาถ่ายภาพในชั้นสูงสุดของโรงแรม ชมความงามของมหาเจดีย์ ถ่ายภาพจิบกาแฟไปด้วย ช่างเป็นเช้าที่รื่นรมณ์ มากๆครับ ผมอยากได้มุมที่ เจดีย์ชเวดากอง สูงเด่น ขึ้นมาท่ามกลางบ้านเรือน ของผู้คน ในย่างกุ้ง แต่มุมสูง ที่บนชั้นสูงสุด ของโรงแรม นี่ ไม่ชัดเจน ตามความต้องการ แต่ก็ พอได้ภาพครับ  เจดีย์สีทองสูงเด่น เหนือยอดไม้สีเขียวมีหมอกลอย จางๆ มีตึกสูงๆตั้งเยื้องๆอยู่ ผมใช้ขาตั้ง และกล้องที่ติดด้วยเลนส์ซูม 28-300 mm. สะดวกดีครับ ซูมคร็อปภาพ ได้ตามความต้องการ เมื่ออยู่บนขาตั้งกล้อง ต้องปิดระบบ VR นะครับ เลนส์ตัวนี้มีระบบVR ซึ่งระบบ นี้จะไม่ทำงานถ้ากล้องอยู่ในสภาพที่นิ่งมากๆ ถ้านำกล้องออกจากขาตั้งกล้องแล้ว ค่อยเปิดระบบ ของ VRให้ทำงานครับ

คนพม่าเป็นคนจิตใจดีกว่าที่ผมคาดไว้ มากเลยครับหลายๆประเทศแถบนี้ที่ผมเคยแวะเวียนไปมา ผมยังรู้สึกเฉยๆ แต่พม่านี่ อยู่มาสามสี่วัน เขาแสดงให้ผมเห็นออกมาหลายอย่าง เช่น ทาง รร. เรียกแท็กซี่ให้ผม ไปข้างนอกบอกว่าให้แท็กซี่ 250 จ๊าค แต่พอไปถึงที่หมาย แท็กซี่รับเงินผมเพียง 200 จ๊าค เพราะเขาเคยมาราคานี้ มีแท็กซี่ อย่างนี้ด้วยหรือครับ อีกเรื่องครับคือช่วงที่ผมเดิน ถ่ายภาพอยู่ในบริเวณ เจดีย์ ที่กว้างใหญ่มาก เกิดอยากเข้าห้องน้ำ จึงเดินไปถามยามเจ้าหน้าที่ แถวๆนั้น ท่านก็พาผมเดินไปจนถึงห้องน้ำ ไกลมาก ผมเข้าห้องน้ำชุดใหญ่เสร็จ นานเกือบสิบนาทีออกมาตกใจ ท่านยืนอยู่ที่เดิม รอพาผมกลับมาส่งที่เดิม ไปท่องเที่ยวมาหลายที่ไม่เคยเจอจากที่ใดมาก่อน

มหาเจดีย์อร่ามเรืองรองเมื่อต้องกับแสงไฟที่ฉายขึ้นไปกระทบฉากหลัง ท้องฟ้ายังดำสนิท ผมบันทึกภาพผู้คนที่นั่งทำสมาธิบ้างก็พล่าเลือนบ้างก็คมชัด อันเป็นผลมาจากความเร็วชัตเตอร์ที่ ไม่สูงนัก ที่จะจับจังหวะ ให้หยุดนิ่งได้ ผู้คนที่เคลื่อนไหว เพียงเล็กน้อยภาพที่ได้ ก็พล่าเลือน แต่เจดีย์ คมชัดแน่นอนครับ ถ้าขาตั้งเรามั่นคง ไม่ติงไหว  ช่างภาพบางท่าน ไม่เข้าใจ เห็นว่าตัวเองได้ใช้ขาตั้ง กล้อง ทำไม ภาพถึงสั่นไหว ครับต้องละเอียด ถี่ถ้วน บางทีขาตั้งที่ใช้ เล็กเกินกว่าจะรับน้ำหนักกล้องและเลนส์ที่ใช้ ปุ่มล็อคไม่มั่นคง  ควรใช้สายลั่น หรือ ควรล็อคกระจก ก่อนลั่นชัตเตอร์ ตอนช่วงจะกด ชัตเตอร์ ก็ต้องระวังครับ บางทีมีคนเดินพื้นสะเทือน ก็มีผลทำให้ภาพไม่คมชัด เราต้องควบคุมปัจจัยต่างๆ นี้ให้ได้

เดินหามุมได้สักพัก ท้องฟ้าก็เริ่มเรืองๆ สว่างขึ้น ถึงเวลาผสมแสงแล้วครับ ท้องฟ้าจากอมดำ จะเป็นสีน้ำเงินเข้ม สวยมากครับ เจดีย์ ชเวดากอง  สีทองอร่าม อยู่บน ฉากหลัง เวลา ที่ท้องฟ้าจะเป็นสีแบบนี้ จะเป็นอยู่ไม่นาน ครับ เพราะฟ้าจะสว่าง ขึ้นเรื่อยๆ ต้องรีบทำงานแข่งกับเวลา หามุมถ่ายภาพเร็วๆ ตามที่หมายตาไว้ก่อนหน้านี้  เราต้องรักษาความพอดีของแสงที่ส่องมากระทบองค์เจดีย์ไว้ให้องค์เจดีย์ สว่างไว้เล็กน้อยครับแต่อย่าให้สว่างจนรายละเอียดหาย ส่วนความสว่างและสีสันของท้องฟ้า ก็ให้เปลี่ยนไปตามธรรมชาติ ถ่ายภาพ ไปจนฟ้าสว่างซึ่งในช่วงที่ท้องฟ้า สีน้ำเงินเข้ม ผมได้เฟรมชอบๆมาอยู่หลายเฟรม

หลังจากนั้น ก็เข้าสู่ โหมดที่ แสงสีทองฉายแสงครับ  ผมปลดกล้อง ออกจากหัวบอล ของขาตั้งกล้อง ถ่ายภาพด้วยความมั่นคงของมือตัวเอง หันมาใช้กล้องที่ติดเลนส์เทเล่ระยะไกลๆเป็นหลักแทน  การใช้มือ ถ่ายภาพ ต้องคำนึงถึงความนิ่ง สปีดความเร็วชัตเตอร์ สูงพอที่จะไม่ทำให้ภาพ สั่นไหว ผมมีข้อคำนวณง่ายๆในการใช้ความเร็วชัตเตอร์ให้สัมพันธ์กับระยะเลนส์ที่ใช้อยู่ เป็นความรู้แบบโบราณๆ น่าจะใช้ได้ ในยุคปัจจุบันครับ

โดยเรา รู้ว่าใช้ เลนส์ ซูมอยู่ในช่วงของระยะไหน ก็ให้ใช้ความเร็วชัตเตอร์ ประมาณ นั้น เช่น เราซูมอยู่ช่วง 35 มม. ความเหมาะของความเร็วชัตเตอร์ที่ใช้ ก็ควรจะเป็น 1/30 วินาที แต่เราก็ใช้เผื่อๆมาที่ 1/50 วินาที หรือถ้าเราซูม มาที่ 250 มม. เราก็ควรใช้ ความมเร็วชัตเตอร์ ประมาณ 1/250 วินาที ครับ ผมจะสังเกตตัว เองอยู่ตลอดเวลา จนเป็น นิสัย ว่าขณะนี้ เราอยู่ที่ ความเร็วชัตเตอร์ เท่าไหร่ หรือ รูรับแสงใด

การถ่ายภาพคน ด้วยเลนส์ซูม ในช่วงเทเล่ ถ้าเรา ต้องการฉากหลัง ที่พล่า เลือนหรือที่เรียก กันว่า ละลาย เราต้องซูม ให้มากๆ เข้าให้ ใกล้ๆแบบ เท่าที่ต้องการ และเปิดรูรับแสง ที่กว้างสุด เท่าที่เลนส์เรามี โฟกัสที่ดวงตา ให้ชัดๆ แต่ถ้าต้องการให้เกิดความชัดลึก เราก็ใช้รูรับแสงที่แคบขึ้นมา อาจจะเป็น 8 หรือ 11 ซูมให้มุมภาพ กว้างขึ้นมา ความชัดลึก ก็จะครอบคลุม พื้นที่ความชัด มากขึ้น

ผมมักชอบ ที่จะใช้เลนส์ มุมกว้าง ถ่ายภาพ บุคคล เลนส์มุมกว้าง ที่มีรูรับ แสง กว้างถึง 2 หรือ 2.8 ถ้าเรา เขาไปใกล้แบบมากๆ ก็สามารถ ละลายฉากหลังได้ ดี มีเลนส์มุมกว้าง บางตัวที่มีรูรับแสง กว้างถึง 1.4 แต่ราคาก็สูงมาก คุณภาพก็ สูงขึ้นตามมาด้วย เมื่อนำเลนส์ มุมกว้าง มาถ่ายภาพ บุคคล จะสามารถ สร้าง เรื่องราว ได้ ดีมาก แม้ ว่าจะทำให้ แบบที่เราต้องการไม่ดูโดด เด่นนัก ก็ตาม  ครับ แต่ได้อย่างอื่นมาทดแทน เป็นพื้นที่ส่วนที่เหลือ ในเฟรมภาพ ที่เลนส์มุมกว้างคลอบคลุม ไปถึง ภาพเหล่านี้ จะบอกเล่า เหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ใน ขณะนั้น ได้เป็น อย่างดี ต่อเหตุการณ์ ที่ผ่านไป ในภาย ภาคหน้า นี่เป็นข้อได้เปรียบ ของภาพถ่าย ที่เหนือ กว่าภาพวาด ซึ่งเราไม่ รู้ว่า ผู้วาด จะเติมแต่ง อะไร เข้าไปในภาพ ซึ่งก็อาจจะ ขึ้น อยู่กับ จินตนาการ ของศิลปินผู้วาด ภาพ ล้วนๆ

นอกจากนั้น ผมก็เดิน ใช้เลนส์มุมกว้างเลือกใช้ รูรับแสงแคบๆ เพื่อความชัดลึก เดินบันทึก ภาพเหตุการณ์โดยรอบๆ ถ่ายภาพผู้คน มาทำบุญ ภาวนา รอบๆ เจดีย์ แม้ผมมีเวลาเพียง ไม่กี่วันในพม่า แต่ก็ถือว่าเต็มที่ครับกับเมืองย่างกุ้ง และมหาเจดีย์ ชเวดากอง พม่ากว้างใหญ่ ไพศาล เกินกว่าเวลาห้าวันที่มีอยู่จำกัด

กรุงมัณฑะเลย์ อาณาจักรพุกาม ยิ่งใหญ่งดงามในอดีต ผมต้องกลับมาเยือนอีกครั้งครับ

ขอขอบคุณ บ.นิคอนไทยจำกัด ที่มอบอุปกรณ์ให้ผมมาใช้งานในการบันทึกภาพอันประกอบด้วยกล้อง NIKON D600 LENS 16-35 MM. 28-300 MM.

เกี่ยวกับผู้เขียน: About author

นคเรศ ธีระคำศรี

ถ่ายภาพมาสามสิบปี เป็นช่างภาพในกอง บก. นิตยสารถ่ายภาพ โฟโต้อินโฟ
และเคยมีภาพและบทความในนิตยสารชั้นนำ
อาทิ อสท. สารคดี hello ฯลฯ
ได้รับเกียรติให้เป็นหนึ่งในช่างภาพที่ได้เข้าร่วมบันทึกภาพ
ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิง
พระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช