บ้านซอยสวนพลู เรือนไทยในตำนาน ย่านธุรกิจหมื่นล้าน สาทร

บ้านซอยสวนพูล เรือนไทยในตำนาน 

ของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช

บ่ายวันหยุดปักหมุดหมายอยู่ที่ใจกลางเมืองย่านธุรกิจสาทร ถนนโล่งขับรถไม่นานถึงถนนสาทรใต้ เลี้ยวรถเข้าสู่ซอยพระพินิจ ถึงปลายทางสบายๆ คือ บ้านทรงไทยโบราณของบุคคลสำคัญท่านหนึ่งของเมืองไทย...




เมื่อเอ่ยชื่อ “บ้านซอยสวนพลู” คนส่วนใหญ่ย่อมรู้จักว่าเจ้าของบ้านนั้นคือ ม.ร.ว คึกฤทธิ์ ปราโมช ผู้เคยดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เมื่อปี พ.ศ. 2518-2519 ท่านยังเป็นศิลปินแห่งชาติสาขาวรรณศิลป์ในปี พ.ศ. 2528 อีกด้วย

ทางเข้าบ้านเรือนไทยดูร่มรื่นด้วยแมกไม้เขียวขจี ด้านหลังมีลานจอดรถสำหรับผู้มาเยือนกว้างขวาง 

กลุ่มบ้านเรือนไทยวางตัวอย่างสงบเงียบภายในอาณาบริเวณ 5 ไร่ท่ามกลางความวุ่นวายของย่านธุรกิจนับหมื่นล้าน 




ม.ร.วคึกฤทธิ์ ได้เริ่มเข้ามาอยู่อาศัยในบ้านเรือนไทยที่นี่ หลังจากได้ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าฯ เสด็จประพาสประเทศต่างๆ เป็นเวลาหลายเดือน เมื่อพ.ศ. 2503 และได้อาศัยอยู่ในบ้านหลังนี้นานกว่า 30 ปี จนถึงอสัญกรรม เมื่อ พ.ศ. 2538

เรือนไทยของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ สร้างเป็นเรือนไทยเครื่องสับภาคกลางแท้ มีทั้งหมด 5 เรือน และหอนก มีเรือนชานเชื่อมถึงกันทั้งหมด ชั้นล่างของเรือนไทย เป็นใต้ถุนโล่งตามแบบบ้านไทย ใช้เวลาสร้างและตกแต่งนานกว่า 20 ปี 





ศาลาไทยที่สร้างแยกจากบ้านเรือนไทย คือ จุดแรกของการเดินชมบ้านบุคคลสำคัญในครั้งนี้ ภายในศาลาไทยได้รับการออกแบบเพื่อทำกิจกรรมต่างๆ ของเจ้าของบ้าน สิ่งน่าสนใจชวนให้ชม คือ ภาพเขียนใต้หลังคา ตู้หัวโขน ซึ่งเป็นหัวโขนจากฝีมือครูเก่า คือครูชิด แก้วดวงใหญ่ หัวโขนที่จัดแสดงมีความอ่อนช้อย ดูราวกับมีชีวิต ตู้ลายรดน้ำ ลงรักปิดทอง เป็นตู้เก็บหนังสือการ์ตูนการเมืองฉบับแรกของไทย และภาพถ่ายของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์กับคู่ชีวิตของท่านแขวนบนผนัง หมู่โต๊ะเก้าอี้จีน และญวน นอกจากนี้ยังมีเก๋งจีนและศาลเจ้าแม่กวนอิ่ม ที่ได้เป็นของขวัญจากท่านเติ้งเสี่ยวผิง อดีตผู้นำของประเทศจีน 

ด้านหลังศาลาไทย มองเห็นสวนแบบเขมร ปลูกต้นไม้พุ่ม ตรงกลางมีบ่อน้ำทอดยาว ขนานด้วยทางเดินทั้ง 2 ข้าง เชื่อมไปยังเรือนไทยหลักได้ รอบสวนยังตกแต่งด้วยรูปสลักหิน เช่น พระวิษณุ พระศิวะ  พระพุทธรูปนาคปรกตามแบบศิลปะขอม ที่จัดวางใต้ร่มไม้ริมกำแพงศิลาแลง

ชั้นล่างเรือนไทย ได้จัดวางข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น โต๊ะอาหาร เก้าอี้รับแขก ตู้เครื่องลายครามสมัยราชวงศ์หมิง และราชวงศ์ซ้อง ตรงกับ รัชกาลที่ 5 - รัชกาลที่ 6 โต๊ะเขียนหนังสือริมสระบัวด้านหลังดูเรียบง่าย เสมือน ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ยังมีชีวิตอยู่ นอกจากนี้ยังมีภาพเขียนขนาดใหญ่ของท่านกับสุนัข 2 ตัว ฝีมือจากศิลปินจีน ตุ๊กตาญี่ปุ่น ตุ๊กตาจีน แจกันเครื่องเขินจีนแดง เป็นของขวัญจากประธานธิบดีเหมาเจอตุง ประเทศจีน 

เดินชมรอบๆ บริเวณชั้นล่างเกือบหมดมาสะดุดตาที่รูปเขียน Abstract ฝีมือ ม.ล. รองฤทธิ์ ปราโมช ลูกชายและเจ้าของบ้านคนปัจจุบัน และโชคดีเหลือเกินได้พูดคุยกับเจ้าของบ้านท่านนี้ ซึ่งจะมาพบปะผู้มาเยือนทุกวันตั้งแต่เช้าถึงเที่ยง 





ม.ล.รองฤทธิ์ ยังได้เล่าถึงภาพถ่ายบางภาพบนโต๊ะใหญ่ด้านหน้าที่มีประวัติน่าสนใจยิ่ง เช่น ภาพของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ก้มลงกราบแทบพระบาทในหลวง รัชกาลที่ 9 ขณะที่พระองค์ทรงเอื้อมพระหัตถ์แตะที่ศรีษะของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ที่กราบทูลลาเพื่อไปผ่าตัดรักษาโรคหัวใจที่สหรัฐอเมริกา ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงให้พรและทรงตรัสว่า "ห้ามตายให้กลับมาช่วยกันทำงาน" "ท่านก็บอกกับลูกๆ ว่าตายไม่ได้ พระเจ้าอยู่หัวไม่ให้ตาย ให้กลับมาช่วยกันทำงาน" ทำให้ท่านสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้



ภาพที่ดูสะดุดตาอีกชิ้นคือใบปิดหนัง Ugly America ที่ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ร่วมแสดงเป็นนายกรัฐมนตรีในหนังเรื่องนี้ร่วมกับนักแสดงรุ่นใหญ่อย่างมาร์ลอน แบรนโด

เมื่อเดินขึ้นสู่เรือนไทยชั้นบน เรียกว่า "เรือนคุณย่า" เป็นเรือนระดับคหบดี หน้าประตูมีรูปปั้น ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ตั้งอยู่ เดิมห้องนี้ใช้เป็นห้องพระและห้องรับแขก ปัจจุบันแยกห้องพระออกไปอีกห้อง ภายในห้องเรือนไทยชั้นบน มีสิ่งน่าสนใจให้ชม เช่น เตียงเท้าสิงห์ ลงรักปิดทองประดับกระจก สมัยรัตนโกสินทร์ ทวารบาลเหยียบสิงห์ เลียนแบบอยุธยา ตะลุ่มใส่สำรับคาวหวาน พระแท่นทรงพระอักษรของรัชกาลที่ 2 ตู้ ตู้หัวโขน ตู้เครื่องถมทอง อีกทั้งมีภาพถ่ายในหลวงรัชกาลที่ 9 เมื่อครั้งทรงพระเยาว์อยู่หลายภาพที่หาชมได้ยากยิ่ง 

นอกชานกว้างชั้นบนเชื่อมต่อกับเรือนไม้หลังเล็ก 2 หลัง เรือนหลังเล็กด้านซ้าย เรียกว่า หอขวาง เป็นที่นั่งเล่นส่วนตัว ปัจจุบันใช้เป็นที่จัดแสดงของสะสมของอดีตเจ้าของบ้าน เช่น ตู้เครื่องถ้วยสังคโลก 
สมัยสุโขทัย ลพบุรี เครื่องปั้นดินเผายุคบ้านเชียง ชามเบญจรงค์ สมัยต้นรัตนโกสินทร์ ตู้หัวหุ่นไทยเรื่องรามเกียรติ์ สมัยรัชกาลที่ 5 หน้ากากจากอินโดนีเซีย 





ถัดมาเป็นหอพระ คือห้องขวางด้านขวา ภายในห้องมีพระพุทธรูปบูชาปางต่างๆ บนแทนบูชา อัฒจันทร์ ลงรักปิดทอง สำหรับประดิษฐานพระพุทธรูปศิลปะสมัยรัตนโกสินทร์ 



จากหอพระมาถึงห้องนอนแบ่งเป็น 2 ตอน ห้องด้านนอกเป็นห้องนั่งเล่นและห้องรับแขกส่วนตัว ห้องด้านใน แบ่งเป็น 3 ส่วน คือ ห้องแต่งตัว ตกแต่งเป็นแบบโบราณ มีคันฉ่อง(กระจก) ลงรักปิดทอง ตู้และหีบเสื้อผ้า ส่วนกลางเป็นมุมนั่งเล่นและบูชาพระ ส่วนขวามือ เป็นห้องนอน 





ตรงข้ามห้องนอนเป็นห้องหนังสือ แบ่งเป็น 2 ตอน ตอนนอกเจ้าของบ้านใช้เป็นที่ประชุมหรือรับรองแขกสำคัญ ด้านในยังแบ่งย่อยเป็น 2 ห้อง สำหรับเก็บหนังสือที่สำคัญทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ











หอนก เป็นศาลาเล็กตรงทางลงบันไดหลัง สามารถนั่งหย่อนใจรับลมเย็นนอกชานที่เชื่อมทุกเรือนไทยโบราณแห่งนี้ไว้ท่ามกลางตึกทันสมัยสูงระฟ้าในย่านใจกลางธุรกิจบนนถนนสาทร



บริเวณด้านหลังหมู่เรือนไทยมีสระบัวและศาลานั่งเล่น รายล้อมด้วยสนามหญ้าเขียวชอุ่มให้ความรู้สึกรื่นรมย์ยิ่งนัก









เกือบครึ่งวันที่หมดไปกับการเดินชมหมู่เรือนไทยในตำนาน "บ้านซอยสวนพลู" ของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช บุคคลสำคัญของเมืองไทย มีคุณค่ายิ่ง และคุ้มค่ากับทริปวันหยุดอันแสนสั้นนี้...





บ้านซอยสวนพูล
วันเปิดทำการ : วันเสาร์-อาทิตย์และวันหยุดนักขัตฤกษ์

เวลา 10.00–17.00 น. 

คิดค่าเข้าชมผู้ใหญ่ 50 บาท เด็ก 20 บาท 

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ 

โทร. 0 2286 8185, 0 2287 2937-8 

 www.kukritshousefund.com

Story & Photo by: Niki9